700 mülteciyi taşıyan tekne batmıştı: ‘Yunanistanlı yetkililer riskleri göz ardı etti’

LEFKOŞA – Yunanistan Kamu Denetçiliği (Ombudsman) Kurumu’nun hazırladığı yeni bir rapor, 2023 yılında Mora Yarımadası’ndaki Pilos açıklarında yaşanan ve yüzlerce mültecinin hayatını kaybettiği tekne faciasıyla ilgili hayatta kalanların iddialarını doğruladı. Teknede yaklaşık 700 kişi bulunuyordu. 104 kişi kurtarılarak Kalamata Limanı’na getirilirken, kazayı izleyen günlerde 82 kişinin cesedi bulunabilmişti.

Rapor, Yunanistan Sahil Güvenliği’nin üst düzey yetkililerinin ciddi ihmallerini ortaya koyarak, bu yetkililerin cezai sorumluluklarının değerlendirilmesi gerektiğine işaret ediyor.

SAHİL GÜVENLİĞİ SORUMLUĞU

Raporda, ‘Adriana’ adlı balıkçı teknesinde bulunanların yaşamı, sağlığı ve fiziksel bütünlüğü için oluşan riskin Sahil Güvenlik yetkilileri tarafından bilindiği ve göz ardı edildiği sonucuna varıldı. Yetkililerin olaya müdahale sürecindeki eylemleri ve ihmalleri ayrıntılı bir şekilde incelendi.

Raporda, sekiz üst düzey Sahil Güvenlik yetkilisinin, teknedekilerin hayatını tehlikeye atmakla suçlanabileceğine dair açık işaretler bulunduğu belirtildi. Bu yetkililerin, Yunanistan Ceza Kanunu’nun 306’ncı maddesi uyarınca ölümcül ihmal ve tehlikeye atma suçlarından sorumlu tutulabileceği vurgulandı.

RÖMORK İDDİASI VE DELİL EKSİKLİĞİ

Raporda ayrıca, Sahil Güvenlik gemisinin Adriana’yı çekmeye çalıştığı yönündeki iddialar da değerlendirildi. Ombudsman, söz konusu iddiaların doğruluğunu teyit etmek için yeterli delile ulaşamadıklarını belirtti. Ancak, soruşturma sürecinde karşılaşılan engeller ve kritik delillerin kuruma sunulmamasına dikkat çekildi.

SORUŞTURMAYA ENGEL OLAN UNSURLAR

Ombudsman raporunda, soruşturma sürecinde karşılaşılan bazı engellere de değinildi. Rapora göre, önemli delillerin kuruma sunulmadığı, özellikle de Sahil Güvenlik gemisi kaptanının cep telefonundan elde edilen veriler ve kaptanın Acil Durum Koordinasyon Merkezi ile yaptığı tüm görüşmelerin kayıtları eksik.

Sahil Güvenlik, bu görüşmelerin dijital olarak kaydedilmediğini iddia ederken, gemideki kameraların arızalı olduğu gerekçesiyle kayıt yapmadığı belirtiliyor. Ombudsman, bu delillerin değerlendirilmesinin, gemi kazasının nedenlerine ilişkin sorumlulukların belirlenmesi açısından kritik önem taşıdığını vurguluyor.

‘AKDENİZ’DEKİ EN ÖLÜMCÜL IRKÇI SUÇLARDAN BİRİ’

KEERFA’dan (Irkçılığa ve Faşist Tehdide Karşı Birlik ve Eylem Komitesi) konuya ilişkin yapılan açıklamada, Ombudsman raporunun hayatta kalan mültecilerin iddialarını tamamen doğruladığı ve Sahil Güvenlik yetkililerinin sorumluluğunu açıkça ortaya koyduğu belirtildi. Komite, bu facianın İkinci Dünya Savaşı’ndan bu yana Akdeniz’deki en ölümcül ırkçı suçlardan biri olduğunu vurguladı.

Komite tarafından yapılan açıklamada, “Bu unsurlar, Adriana’nın Sahil Güvenlik gemisi tarafından halatla çekilmeye çalışıldığını ve bu nedenle gizli tutulduğunu gösteriyor” denildi.

KEERFA, Başbakan Kiryakos Miçotakis’in olayın hemen ardından uluslararası medyaya verdiği demeçlerde kazayı mültecilerin kendisine yüklemesiyle başlayan örtbas etme çabalarına karşı mücadele edeceklerini duyurdu.

KEERFA, sendikaları, öğrenci birliklerini ve sol örgütleri Pilos kurbanları için adalet kampanyasını desteklemeye çağırarak, 22 Mart’ta yapılacak uluslararası bir eylemle taleplerini tekrardan dillendireceğini açıkladı. Bu eylem öncesinde, 6 Şubat Perşembe günü Pire’deki Koraïs Meydanı’nda saat 18:30’da bir protesto gösterisi düzenleneceğini bildirdi.

Ne olmuştu?

14 Haziran 2023’te, Yunanistan’ın güneybatısında yer alan Pilos açıklarında, Libya’dan İtalya’ya gitmek üzere yola çıkan kalabalık bir mülteci teknesi battı. Teknedeki yolcuların çoğu Pakistan, Suriye ve Mısır uyrukluydu. Faciada yüzlerce insan hayatını kaybetti veya kayboldu.

Yunanistan Sahil Güvenliğinin müdahalesi ve kurtarma operasyonları konusundaki eleştiriler, olayın ardından yoğun tartışmalara yol açtı. Hayatta kalanlar, Sahil Güvenlik’in tekneyi çekmeye çalıştığını ve bu durumun batmaya neden olduğunu iddia etti. Yunanistan hükümeti ise bu iddiaları reddetti.

Faciadan sonra, insan hakları örgütleri ve uluslararası kuruluşlar, olayın tam olarak soruşturulması ve sorumluların adalet önüne çıkarılması çağrısında bulundular. Pilos faciası, Avrupa’nın sınır politikaları ve mültecilere yönelik yaklaşımı konusundaki tartışmaları yeniden alevlendirdi.